Vjosa, një thesar natyror në rrezik: sfidat dhe zgjidhjet e qëndrueshme

Lumi Vjosa, një nga sistemet e fundit të egra lumore në Evropë, mbetet thelbësor për biodiversitetin, jetesën e komuniteteve lokale dhe reziliencën ndaj ndryshimeve klimatike. Ky raport gjithëpërfshirës, i hartuar në kuadër të projektit ESPID për Vjosën, analizoi shtatë tema kyçe për zhvillimin e qëndrueshëm të basenit të Vjosës – nga menaxhimi i përmbytjeve dhe furnizimi me ujë, deri te energjia e rinovueshme, turizmi dhe ndryshimet klimatike. Ndër përfundimet më të rëndësishme përmendet nevoja për politika të integruara që harmonizojnë ruajtjen e natyrës me zhvillimin socio-ekonomik.

Zhvillimi energjetik dhe turizmi: drejt një qasjeje të ekuilibruar

Raporti vë në dukje presionet në rritje mbi lumin, përfshirë ndërtimin e hidrocentraleve dhe mungesën e infrastrukturës për trajtimin e ujërave të zeza. Me 58 hidrocentrale të planifikuara vetëm në basenin e Vjosës, ekziston rreziku i fragmentimit të ekosistemit. Në të njëjtën kohë, potenciali për zhvillimin e energjisë diellore dhe erës është i konsiderueshëm, por kërkon planifikim strategjik dhe përfshirje të komuniteteve. Zhvillimi i ekoturizmit, në përputhje me vlerat e ruajtjes, ofron një mundësi të artë për zhvillim ekonomik pa cënuar integritetin ekologjik të Vjosës.

Rekomandimet për një të ardhme të qëndrueshme për Vjosën

Për një mbrojtje efektive të Parkut Kombëtar të Vjosës dhe zonave përreth, raporti sugjeron masa konkrete si: përfshirja e komuniteteve lokale në menaxhim, forcimi i kuadrit ligjor për zonat e mbrojtura, zbatimi i zgjidhjeve të bazuara në natyrë për përmbytjet dhe përmirësimi i bashkëpunimit ndërinstitucional. Në përfundim, raporti thekson se ruajtja afatgjatë e lumit Vjosa kërkon një qasje ndërsektoriale dhe gjithëpërfshirëse, ku natyra dhe zhvillimi ecin paralelisht.