Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë u mblodh për dëgjimin fillestar në lidhje me Vendimin e Këshillit të Ministrave (VKM) nr. 60, datë 26 Janar 2022, me titull “Për Shpalljen e Ekosistemeve Natyrore, Rezervateve Natyrore/Parqeve të Menaxhuara Natyrore (Kategoria IV)”. Ky dëgjim nisi nga një denoncim i dorëzuar nga 11 organizata të shoqërisë civile të mjedisit shqiptar, të cilat kontestojnë për anulimin e Vendimeve të Këshillit të Ministrave 59 dhe 60.
Në këtë seancë fillestare, fokusi kryesor ishte në shqyrtimin e dokumentacionit të rëndësishëm dhe verifikimin e legjitimitetit të palëve të përfshira. Në dëgjim ishin të pranishëm pjesëmarrës të rëndësishëm, duke përfshirë avokatin e palës së akuzës, Franc Terihati CLE, Dorian Matlija nga ResPublica dhe Besjana Shehu nga Shoqata Ornitolologjike e Shqipërisë (AOS). Vlen të theksohet se nuk kishin përfaqësues nga Këshilli i Ministrave ose Këshilli Kombëtar i Territorit për të kundërpërgjigjur pretendimeve të paraqitura në denoncim.
Seanca e ardhshme për VKM nr. 60 është caktuar për datën 2 Mars, ndërsa seanca e parë e gjykatës për VKM nr. 59, gjithashtu datë 26 Janar 2022, me titull “Për Miratimin e Ndryshimit të Statusit dhe Sipërfaqes së Parkut Kombëtar të Ekosistemeve Natyrore (Kategoria II) të Zonave të Mbrojtura Mjedisore,” është vendosur për datën 10 Mars.
Avokati Franc Terihati theksoi se të dy vendimet janë shkelje ligjore, duke deklaruar: “Vendimet janë miratuar pa zbatimin e procedurës së konsultimit me komunitetet e prekura, organizatat e shoqërisë civile (OSC), akademikët dhe njësitë e qeverisjes lokale, të cilët nuk janë pajtuar me këtë proces. Po ashtu, detyrimet e kërkuara nga struktura ligjore për mbrojtjen e mjedisit nuk janë plotësuar.” Terihati shpjegoi disa çështje, përfshirë mungesën e një Plani Specifik për Zonat e Mbrojtura, nisjen e ndryshimeve kufitare pa një Vlerësim të Ndikimit Mjedisor, dhe të tjera. Ai theksoi nevojën për një analizë të hollësishme për çdo zonë specifike.
Në përputhje me këto shqetësime, avokati Dorian Matlija deklaroi, “Ndryshimet në status, heqja nga kategoria dhe ndryshimet në sipërfaqe dhe kufij të Zonave të Mbrojtura janë kryer në shkelje të qartë të ligjit. Procedurat e përcaktuara në akte ligjore nuk janë ndjekur, dhe zërat e njësive të qeverisjes lokale, akademikëve, ekspertëve dhe organizatave të shoqërisë civile janë injoruar. Si rezultat, aktet e sfiduara duhet të rivlerësohen, pasi këto shkelje paraqesin një kërcënim të rëndë për mjedisin.”
Eksperti i mjedisit Taulant Bino alarmoi për pasojat e mundshme, përfshirë humbjen e habitateve për shkak të bujqësisë intensive, zgjerimit industrial që mbështet bujqësinë, ndërtimit, dhe zhvillimit urban në këto zona të zvogëluara. Përveç kësaj, ka shqetësim për fragmentimin e habitatit dhe efektet e dëmshme në integritetin ekologjik dhe natyror në zonat e mbrojtura. Këto zhvillime mund të dëmtojnë habitatet, zhdukë llojet prioritare dhe degradojnë cilësinë e ujërave.
Përgjigje ndaj këtyre sfidave, 52 organizata kombëtare dhe ndërkombëtare të shoqërisë civile, së bashku me institucione akademike dhe hulumtuese të specializuara në shkencat natyrore, po inkurajojnë institucionet politike, vendimmarrësit dhe zbatuesit e ligjit të përparojnë konservimin e natyrës.
Projekti “OJF-të për Mbrojtjen e Biodiversitetit” zhvillohet në kuadër të Green-AL, një projekt i financuar nga Agjencia Suedeze për Bashkëpunim Ndërkombëtar për Zhvillim, me mbështetje nga Qeveria Suedeze. Ai është implementuar nga Co-PLAN, Instituti për Zhvillimin e Habitatit, në bashkëpunim me CISP Sviluppo dei Popoli, VIS Shqipëri dhe COSV – Cooperazione per lo Sviluppo.
#GreenAL, (#SIDA) nga #CoPLAN, #VISAlbania dhe #COSV
