Udhëzuesi për Pjesëmarrjen e Publikut (PPG) është një dokument gjithëpërfshirës i zhvilluar si pjesë e projektit “ESPID 4 Vjosa”, me synimin për të forcuar vendimmarrjen demokratike në qeverisjen mjedisore të Shqipërisë, veçanërisht në sektorin e ujit. Ky udhëzues paraqet qasje të strukturuara për përfshirjen e komuniteteve, palëve të interesit dhe institucioneve në proceset e vendimmarrjes mjedisore. I mbështetur në parimet e gjithëpërfshirjes, transparencës dhe llogaridhënies, udhëzuesi thekson se pjesëmarrja e publikut nuk është një formalitet, por një e drejtë demokratike që forcon institucionet dhe nxit zhvillimin e qëndrueshëm. Dokumenti pasqyron objektivin e projektit për të kapërcyer hendekun mes dijes shkencore, institucioneve shtetërore dhe shoqërisë civile, sidomos në qeverisjen e lumit Vjosa dhe ekosistemeve të tij.
Ky udhëzues mbështetet në kuadër ligjor ndërkombëtar dhe kombëtar, përfshirë Konventën e Aarhus-it dhe përafrimin e Shqipërisë me direktivat e BE-së. Ai ofron një përmbledhje të detajuar të detyrimeve ligjore për pjesëmarrjen e publikut në Shqipëri, duke identifikuar ligjet kryesore dhe aktorët e përfshirë në vlerësimet e ndikimit mjedisor dhe në proceset strategjike të vendimmarrjes. Dokumenti paraqet gjithashtu praktika të mira dhe hapa konkretë për të siguruar që proceset pjesëmarrëse të jenë domethënëse, të aksesueshme dhe me ndikim. Ai nënvizon nevojën për përfshirje të hershme, komunikim të qartë dhe integrim të dijes vendore për të përmirësuar rezultatet e politikave dhe kohezionin social.
Një pjesë e rëndësishme e udhëzuesit i kushtohet krijimit të Parkut Kombëtar të Lumit të Egër të Vjosës (VWRNP), i paraqitur si një shembull i suksesshëm i përfshirjes së publikut. Përmes përpjekjeve të koordinuara mes qeverisë, ekspertëve shkencorë, OJQ-ve dhe komuniteteve vendore, parku u shpall si parku i parë kombëtar i një lumi të egër në Evropë. Udhëzuesi detajon metodat pjesëmarrëse të përdorura — nga punëtoritë dhe konsultimet te hartëzimi bashkëpunues — dhe tregon sesi këto përpjekje ndërtuan mbështetje dhe besim publik. Duke dokumentuar rastin e Vjosës, PPG shërben si një udhërrëfyes dhe frymëzim për nisma të ardhshme që synojnë qeverisje mjedisore gjithëpërfshirëse në mbarë Shqipërinë.
