The Public Participation Guideline (PPG) is a comprehensive document developed as part of the “ESPID 4 Vjosa” project, aimed at enhancing democratic decision-making in Albania’s environmental governance, particularly within the water sector. It outlines structured approaches to involve communities, stakeholders, and institutions in environmental decision-making. Rooted in principles of inclusivity, transparency, and accountability, the guideline emphasizes that public participation is not a mere formality but a democratic right that strengthens institutions and fosters sustainable development. The document reflects the project’s goal of bridging the gap between scientific knowledge, government institutions, and civil society, especially regarding the governance of the Vjosa River and its ecosystems.
The guideline is grounded in both international and national legal frameworks, including the Aarhus Convention and Albania’s alignment with EU directives. It provides a thorough overview of the legal obligations for public participation in Albania, identifying key laws and stakeholders involved in environmental impact assessments and strategic decision-making. The document also presents best practices and step-by-step procedures to ensure that participatory processes are meaningful, accessible, and impactful. It underlines the need for early involvement, clear communication, and the integration of local knowledge to improve policy outcomes and social cohesion.
A significant portion of the guideline is dedicated to the establishment of the Vjosa Wild River National Park (VWRNP), presented as a successful case study of public engagement. Through coordinated efforts involving the government, scientific experts, NGOs, and local communities, the park was designated as Europe’s first wild river national park. The guideline details the participatory methods used—ranging from workshops and consultations to collaborative mapping and illustrates how these efforts built public support and trust. By documenting the Vjosa case, the PPG serves as both a roadmap and an inspiration for future initiatives aimed at inclusive environmental governance across Albania.
Për fatin e keq të brezave të tanishëm dhe sidomos atyre të ardhshëm, qenia njerëzore nuk e ka trajtuar mjedisin me kujdesin që ai meriton. Por çdo krizë në të vërtetë krijon hapësirë për individë, grupe, nisma krijuese dhe ndërmarrëse që janë në gjendje të shohin një mundësi dhe ta kthejnë atë në diçka të vlefshme. Politikat strategjike ndërkombëtare, jo vetëm nxisin, por edhe financojnë nisma të tilla në përfitim të shoqërisë dhe planetit në tërësi.
Në përgjithësi, organizatat e shoqërisë civile duket se kanë prirjen që të trajtojnë në nismat e tyre dukuri që u përgjigjen programeve të donatorëve dhe jo domosdoshmërisht misionit të tyre, nisur nga paqëndrueshmëria financiare me të cilën ato mund të hasen. Nga ana tjetër, një problem i tillë i zakoshëm për një pjesë të konsiderueshme, veçanërisht për organizatat e vogla apo ende të pakonsoliduara, pasqyrohet edhe në fragmentarizimin e shoqërisë civile.
Ky manual, është hartuar jo vetëm për t’u ardhur në ndihmë organizatave të shoqërisë civile (OSHC) që operojnë në fushat mjedisore për të rritur kapacitetet dhe aftësitë e tyre institucionale në kuadër të advokimit mbi çështje që lidhen me fushat e tyre të interesit, por edhe për të shërbyer si një mjet për rrjetëzimin ndërmjet tyre.
Manuali thekson rëndësinë që ka rrjetëzimi për arritjen e misioneve të përbashkëta të organizatave të shoqërisë civile pavarësisht vendndodhjes gjeografike ku ato operojnë, si dhe krijon një panoramë më të qartë të mundësive për bashkëpunim ndërmjet tyre sipas 4 rjeteve tematike: rrjeti për legjislacionin mjedisor; rrjeti për ndotjen e mjedisit; rrjeti për biodiversitetin dhe faunën dhe rrjeti për advokimin mjedisor.
