EcoAlbania

++ Sot lumi Vjosa është shpallur Parku i parë Kombëtar i lumit të Egër në Evropë ++ EuroNatur, Riverwatch, EcoAlbania dhe shumë partnerë të tjerë kanë punuar për këtë ditë prej shumë vitesh ++ Lumi Aoos në anën greke, delta e Vjosës dhe degët e saj gjithashtu duhet t’i jepet mbrojtje e gjerë +

 Radolfzell, Vjenë, Tepelenë. Në një ceremoni zyrtare në Tepelenë mëngjesin e sotëm, qeveria shqiptare shpallën lumin Vjosë park kombëtar të lumit të egër. Prej sot, i gjithë lumi Vjosa në Shqipëri, nga kufiri me Greqinë deri në detin Adriatik bashkë me degët e tij  – një sistem lumor me një gjatësi totale mbi 400 kilometra – kanë nivelin më të lartë të mbrojtjes. Kjo është diçka unike në Evropë.

Pas më shumë se dhjetë vitesh përpjekjesh të vazhdueshme dhe pune për ruajtjen e një prej lumenjve të fundit të egër në Evropë, EuroNatur, Riverwatch, EcoAlbania dhe shumë aktivistë të tjerë po gëzohen për këtë moment të madh historik. Megjithatë, puna për ruajtjen e Vjosës vazhdon.  

“Ne kemi luftuar gjatë dhe fort me partnerët tanë për këtë ditë, me seanca gjyqësore, peticione dhe diskutime me përgjegjësit në qeveri dhe me komunitetet lokale. Sot ne mund të festojmë”, thotë Annette Spangenberg, Drejtoresha e Konservimit pranë EuroNatur. “Tani do të vazhdojmë fushatën që degëve të tjera dhe deltës së lumit t’u jepet mbrojtje në mënyrë që tërësia e ekosistemit unik të lumit Vjosa të ruhet përgjithmonë.”

“Ky Park Kombëtar i Lumit të Egër nuk është vetëm një moment historik i rëndësishëm për Vjosën dhe Shqipërinë, por për ruajtjen e lumenjve në të gjithë Evropën. Ai vendos, për herë të parë, një koncept ruajtjeje ku mbrohet një sistem i tërë lumi dhe jo vetëm seksione të veçanta të një lumi”, thotë Ulrich Eichelmann, Drejtori i Riverwatch. “Koncepti i një parku kombëtar të lumit të egër duhet të shërbejë si model për lumenjtë e tjerë në Evropë, si përgjatë Moraçës në Mal të Zi dhe lumenjve Neretva dhe Una në Bosnje-Hercegovinë. Lumi Vjosa është parku i parë kombëtar i lumit të egër në Evropë, por nuk duhet të jetë i vetmi. Sot një mesazh i rëndësishëm del nga Shqipëria në të gjithë Evropën.”

“Shpallja e Vjosës Park Kombëtar është kulmi i përpjekjeve dhjetëvjeçare të një grupi të gjerë aktorësh. Sot, me shpalljen e parkut kombëtar, jo vetëm shoqëria civile, por edhe Shqipëria vendos një standard të ri në ruajtjen e natyrës, pasi për herë të parë mbrohen rreth 400 km rrjedhje natyrore lumore, e cila është një nismë unike për Europën dhe botën”, thotë Olsi Nika, Drejtor Ekzekutiv i EcoAlbania.

“Tani është koha që edhe Greqia të bëjë një hap shtesë drejt kësaj. Pjesa më e madhe e pellgut të lumit Aoos në territorin grek gjendet brenda kufijve të Parkut Kombëtar ekzistues të Pindosit Verior. Megjithatë, një pjesë e vogël midis Parkut Kombëtar dhe kufirit me Shqipërinë janë deri më sot të pambrojtur, duke lënë pothuajse 70 km shtrirje lumore të ekspozuara ndaj kërcënimeve, siç janë hidrocentralet”, thotë Alexandra Pappa, Menaxhere e Programit të Ujërave të ëmbla në MedINA. “Mbrojtja institucionale e Aoos në tërësinë e saj do të jetë rruga për krijimin e parkut të parë kombëtar ndërkufitar të lumit të egër në Evropë me përfitime të jashtëzakonshme për njerëzit dhe natyrën.

Informacion shtesë:

Për lumin Vjosa/Aoos

Lumi Vjosa/Aoos është një nga lumenjtë e fundit më të mëdhenj të egër në Evropë, jashtë Rusisë. Ai rrjedh nga malet në Greqi, ku quhet Aoos, deri në detin Adriatik në Shqipëri. Së bashku me degët e saj, Vjosa/Aoos formon një ekosistem me një nivel të konsiderueshëm biodiversiteti me rëndësi kombëtare dhe globale. Megjithatë, rajoni ofron edhe perspektiva ekonomike. Ekoturizmi përgjatë lumit dhe degëve të tij po rritet vazhdimisht, veçanërisht gjatë viteve të fundit kur është njohur dhe zhvilluar potenciali për aktivitete të tilla si rafting.

Parku Kombëtar i Lumit të Egër.

Ky është një park kombëtar që mbron ekskluzivisht lumenjtë dhe e bën këtë në një zonë të madhe, pra sisteme të tëra lumore. Lumenjtë janë ndër llojet e habitateve më të kërcënuara në mbarë botën. Shembulli i llojeve të peshqve migrues në Evropë tregon se sa të rrezikuar janë. Që nga viti 1970, popullata e tyre (p.sh. ngjala, harenga e lumit, blini) kanë rënë me 94% , kryesisht si rezultat i devijimit të lumenjve dhe ndërtimit të digave.

Fushata “Save the Blue Heart of Europe” synon mbrojtjen e lumenjve me vlera të larta natyrore në Ballkan, të cilët kërcënohen nga më shumë se 3400 projekte hidroenergjetike. Fushata koordinohet nga OJQ-të ndërkombëtare Riverwatch dhe EuroNatur dhe zbatohet së bashku me organizatat partnere në vendet e Ballkanit. Partneri lokal në Shqipëri është EcoAlbania, në Greqi MedINA. Informacione të mëtejshme gjenden në https://balkanrivers.net/de.

Fushata mbështetet ndër të tjera nga Fondacioni Manfred Hermsen. Kompania e veshjeve te terrenit Patagonia gjithashtu ka mbështetur fuqishëm angazhimin tonë për Parkun Kombëtar të Vjosës. Partnerë të tjerë që kanë kontribuar në luftën për mbrojtjen e lumit ndërkufitar Vjosa/Aoos janë IUCN ECARO, Pindos Perivallontiki dhe The Green Tank nga Greqia, Tour du Valat, Wetlands International dhe Fondacioni MAVA për Natyrën.

Ky është një moment që formëson të ardhmen e Zonave të Mbrojtura në Shqipëri, ku 51 Organizata të Shoqërisë Civile, kombëtare dhe ndërkombëtare, që operojnë në fushën e mbrojtjes së natyrës dhe institucione akademike-kërkimore të shkencave natyrore, bashkuan forcat dhe përpjekjet drejt një angazhimi të palëkundur gjithëpërfshirës dhe elastik. synon të ndikojë në instancat politike dhe vendim-marrëse në mënyrë që mbrojtja e mjedisit të ketë prioritet në axhendën e tyre.

Më konkretisht, (i) të ndalet vendimmarrja e gabuar në zona kyçe të biodiversitetit, (ii) të luftohet krimi mjedisor nga institucionet, (iii) të rritet transparenca dhe qëndrueshmëria në vendim-marrje; (iv) të rriten kapacitetet profesionale në drejtim të monitorimit, studimit dhe mbrojtjes së natyrës në institucionet e linjës; (v) punohet në drejtim të monitorimit dhe vlerësimit të statusit për habitatet dhe speciet me rëndësi kombëtare/ndërkombëtare, si dhe (vi) të forcohet më tej bashkëpunimi me Shoqërinë Civile për një vendim-marrje sa më të qëndrueshme. bashkëpunimin me Shoqërinë Civile për një vendimmarrje më të qëndrueshme.

Ne mbështesim dhe besojmë fuqimisht në parimet e lirisë, sundimit të ligjit, vlerave demokratike dhe integritetit territorial, social dhe ekologjik të Zonave të Mbrojtura. Ne kundërshtojmë fuqimisht çdo veprim ose përpjekje të njëanshme për të ndryshuar statusin dhe për të zvogëluar sipërfaqen e ZM-ve, stabilitetin dhe prosperitetin e burimeve natyrore. Prandaj, 51 organizatat dhe partnerët do të vazhdojnë të veprojnë së bashku dhe me vendosmëri dhe përkushtim për të avancuar këto parime në vend dhe më gjerë, duke respektuar ligjin në nivel kombëtar dhe konventat ndërkombëtare.

Individualisht dhe kolektivisht, ne do të përmirësojmë më tej bashkëpunimin tonë me institucionet shumëpalëshe duke përforcuar prioritetet tona të përbashkëta për të përmirësuar mirëqenien e burimeve natyrore, për të forcuar kuadrin ligjor dhe qëndrueshmërinë mjedisore të ZM-ve dhe për të përmirësuar dhe ndarë vizionin e përbashkët drejt nje vendimmarrje mjedisore gjithëpërfshirëse dhe transparente.

Përfaqësues të instuticoneve akademike-kërkimore:

 1) Prof.Dr. Ferdinand Bego – Departamenti i Biologjisë – Fakulteti i Shkencave

të Natyrës;

2) Dr. Ina Vejsiu – Zv. Dekane për Marrëdhënie me Publikun dhe Bashkëpunim

Institucional – Fakulteti i Shkencave Pyjore;

3) Dr. Gentjan Hykaj – Përgjegjës i Departamentit të Mjedisit – Universiteti Polis

Organizata të shoqërisë civile:

Albanian Ornithological Society | EcoAlbania  | Res Publica |Co-PLAN Institute for Habitat Development | VIS AlbaniaCOSV – Cooperazione per lo Sviluppo CISP Sviluppo dei Popoli GO2ALBANIA CLE – Centre for Legal Empowerment | Universiteti Polis | Fakulteti Shkencave te Natyres (F.SH.N) |Qendra EDEN/ EDEN Center Protection and Preservation of Natural Environment in Albania | CELIM Shqipëri | Milieukontakt Albania (member of Milieukontakt International Network) | REC Albania | WWF Adria Qendra ACEG Shpendët e Shqipërisë / Birds of Albania North Green Association | Well Point | All Green Centre | Agri-En Environmental and Territorial Management Institute | ICLA INLSH | AgroPuka | Shoqata Alpin | Albanian Shkodra Lake FORUM | New Bridges NGO | Forumi i Mendimit të Lirë | H2H_Foundation | Shoqata Mkezh | Education Development and Employment Center  | GreenVision | seep.org | Shoqata “qsnnn” Fushe-Arrez | Ekologet per Rajonin | Nisma e Luleve Mjedisi & Komuniteti | Youth For Democracy Movement | MENV Group Shoqata CERCI Federata e Perdorusve te Pyjeve Qarku Gjirokaster qarku kukes |Organizata Miqesia Ulez | EcoPartners for Sustainable Development | New Impact Association | Mbrojtja e Mjedisit dhe Zhvillimi i Turizmit | Green Adventures Into Albania | Klubi alpin bjeshkatar “Struga”